FOB là gì ? Khái niệm về giá FOB trong điều khoản thương mại quốc tế

FOB là gì ?

FOB - Free On Board là một điều kiện giao hàng phổ biến trong Incoterms (International Commercial Terms) - các điều khoản thương mại quốc tế được công nhận và sử dụng rộng rãi trên toàn thế giới. FOB được hiểu đơn giản là miễn trách nhiệm trên boong tàu nơi đi trong vận chuyển hàng hóa xuất nhập khẩu bằng đường biển, hay được hiểu là người bán chịu toàn bộ chi phí xếp dỡ hàng lên boong tàu như phí hải quan, thuế xuất khẩu, phí làm hàng...(tức là mọi rủi ro được chuyển giao cho người mua hàng khi hàng hóa đã qua lan can tàu, người mua phải chịu phí cước tàu và bảo hiểm). Giá FOB được coi như là một điều kiện thanh toán thường xuyên được sử dụng trong vận chuyển hàng hóa bằng đường thủy.
Đặc biệt lưu ý trong điều khoản thương mại quốc tế chỉ nhấn mạnh thời điểm chuyển giao rủi ro chứ không đề cập tới quyền sở hữu, vì thế những vấn đề khác ngoài thời điểm chuyển giao rủi ro sẽ được nhắc tới trong hợp đồng kinh tế (hợp đồng thương mại) giữa các bên tham gia hợp đồng.

Phân biệt giá FOB và giá CIF?

Đa số các bạn thường hay nhầm lẫn giữa FOB và CIF, giá FOB (giá tại cửa khẩu của bên bán) và giá CIF (giá tại cửa khẩu của bên nhập), đây là 2 điều khoản giao hàng được sử dụng thường xuyên trong xuất nhập khẩu, tuy nhiên hai thuật ngữ này có sự khác biệt, FOB như đã giải thích ở trên còn CIF - Cost, Insurance, Freight (cước phí, bảo hiểm, tiền hàng), với điều khoản giao hàng này, người bán phải chịu toàn bộ chi phí vận chuyển (bao gồm chi phí thuê phương tiện vận tải, bảo hiểm cho đến khi hàng đến cảng), tuy nhiên họ không phải gánh chịu rủi ro hàng hóa trong quá trình vận chuyển, mà chuyển giao trách nhiệm này cho người mua.

Giữa FOB và CIF giống nhau ở rủi ro đều thuộc nghĩa vụ của người mua khi hàng đã qua lan can tàu, tuy nhiên chúng có điểm khác biệt cơ bản là trách nhiệm thanh toán tiền vận chuyển, bảo hiểm hàng hóa, ở điều kiện giao hàng FOB nghĩa vụ này thuộc về người mua, ở điều kiện giao hàng CIF người bán sẽ phải chịu toàn bộ những chi phí này đồng nghĩa với việc họ cũng được nhận mọi quyền lợi từ bảo hiểm về hàng hóa khi xảy ra sự cố.

Tham khảo thêm: MSDS là gì ?

Phân biệt FOB và CIF

Quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan

Ở điều kiện giao hàng FOB, trong thương vụ của mình thì người mua sẽ phải chịu trách nhiệm cao hơn người bán. Ở nước ta, các nhà kinh doanh xuất nhập khẩu thường áp dụng nhập CIF, xuất FOB như một quy luật bất thành văn. Bởi, theo điều kiện giao hàng xuất FOB, đứng trên giác độ của người bán, họ sẽ nhanh chóng chấm dứt được trách nhiệm cũng như rủi ro về phía mình, kết thúc quá trình chuyển giao hàng hóa ngay khi hàng qua lan can tàu. Tuy nhiên, việc này còn phải dựa vào thỏa thuận và thống nhất giữa các bên tham gia hợp đồng thương mại.

Một đặc thù kinh tế lớn ở Việt Nam, các doanh nghiệp kinh doanh hàng hóa xuất nhập khẩu thường xuất khẩu nhiên liệu, nông sản thô chưa qua xử lý chế biến, đa số các mặt hàng đều chưa được coi là thành phẩm. Điều này đồng nghĩa với việc hàng hóa không đạt giá trị tương ứng với số lượng, các doanh nghiệp gặp khó khăn trong huy động vốn, cùng với đó là thực trạng kinh nghiệm còn hạn chế trong làm hàng xuất nhập khẩu, nên họ thường thỏa thuận xuất hàng với giá FOB, giành trách nhiệm thuê phương tiện cũng như toàn bộ chi phí trong quá trình vận chuyển cho người mua để hạn chế, tránh né rủi ro cho mình. 

FOB ngày càng quan trọng trong ngành xuất nhập khẩu Việt Nam

FOB là gì, FOB chính là rủi ro thuộc phần lớn về người mua, có vẻ như là người bán sẽ giành thế chủ động hơn, tuy nhiên người mua họ được thỏa mãn mọi nhu cầu về hàng hóa ở mức mong muốn chứ không chỉ dừng lại ở việc mua được hàng và thanh toán như theo thỏa thuận, đồng thời, họ cũng đã giành quyền quyết định việc ký kết hợp đồng vận tải và bảo hiểm về cho mình, từ đó có thể chủ động thương lượng để giảm chi phí.

Tổng kết: Qua những thông tin chúng tôi đã chia sẻ trên đây, hy vọng bạn đã phần nào nắm được “FOB là gì” cũng như việc phân biệt nó với CIF, 2 thuật ngữ thương mại này thường đồng hành với nhau trong quá trình xuất nhập khẩu hàng hóa, tuy nhiên FOB chỉ là một trong rất nhiều điều kiện giao hàng hiện nay, bạn cũng có thể tìm hiểu thêm các điều khoản khác trong Incoterms để bổ sung kiến thức của mình bạn nhé !