Bản ngã là gì ? Tại sao phải loại bỏ bản ngã ra khỏi cuộc đời mỗi người ?

Bản ngã là gì?

Bản ngã được hiểu nôm na là danh tính của cá nhân bản thân bạn. Bản ngã của một người thường được xây dựng dựa trên tên, câu chuyện và tính cách của mỗi người. Câu chuyện cá nhân của bản thân bạn bao gồm toàn bộ các ký ức, ấn tượng, cảm giác và niềm tin về bản thân bạn. Đó là “người bạn cho đó là bản thân mình”,”điều mà bạn trải nghiệm được” “bạn là một người tốt hay một người xấu”
Theo phật pháp: Bản ngã chính là cái tôi của bản thân bạn, cái tôi làm nên tính cách của cá nhân mỗi con người là những tính cách tự nhiên, dục vọng bản năng của con người.

Tính nhị phân của bản ngã mỗi người, tại sao phải loại bỏ bản ngã

Tính nhị phân của bản ngã chính là sự đối lập giữa hai thứ: con người thật, nguyên thủy của bạn và con người mà bạn nghĩ bạn như thế. Hầu như tất cả mọi người đều sống trong ảo tưởng của chính tâm trí mình. Chúng ta thường nghĩ mình là con người thứ nhất những thực ra bạn là con người thứ hai. Như nhà thiền sư Isira Sananda từng nói: “Bạn sống dưới ảo tưởng của tâm trí, hoàn toàn không ý thức được mình đang được định hướng bởi một khối lượng lớn của những câu chuyện!”

Khi bạn đặt niềm tin vào câu chuyện vào tính cách nào đó của bạn một cách liên tục và niềm tin đó luôn được duy trì, bạn cho rằng bạn là người tách biệt với người khác và bạn luôn đúng, khi đó bản ngã hay cái tôi của bạn được tạo ra. Bạn luôn cho rằng mình khác biệt với người khác và bạn tranh đấu vì điều đó. Những thực tế, bạn đang bị tâm trí huyễn hoặc hay nói cách khác đó chỉ là suy nghĩ của chính cá nhân bạn mà thôi. Còn thực chất bạn vẫn ở đó, họ vẫn ở đó, bạn vẫn giống họ và họ cũng giống bạn. 

Bạn được dạy để tin rằng mình là con người như vậy, bạn khác biệt, bạn có những trải nghiệm, đau khổ, hạnh phúc của riêng bạn. Và hầu như bạn sống cả đời mình với cái kết quả được dạy đó. Ví dụ rõ nhất về tính nhị phân của bản ngã có thể kể đến là những lần chúng ta phân biệt” đúng/sai”, “thánh thiện/tội lỗi”, “hiền lành/độc ác” “ yêu/ghét”, “nhanh nhẹn/ chậm chạp”. Chúng ta luôn phải phân vân lựa chọn khiến bản thân trở nên khó chịu, đau khổ, cố chấp, từ đó bạn sẽ không thể mở lòng với cuộc sống một cách thoải mái được. Chúng ta cố gắng bảo vệ cái chúng ta cho là đúng mà quên đi rằng điều mà chúng ta bảo vệ đã hoàn toàn đúng hay chưa. 

Khi bạn càng bị tính nhị phân bó buộc, bạn sẽ càng khó hòa đồng với mọi người xung quanh. Bạn sẽ luôn trong trạng thái khó chịu, tức giận, hận thù, trầm cảm, lo lắng, lầm lạc, luôn thắc mắc tại sao mình đúng mà mình không được công nhận. Từ đó chúng ta cắt đứt mối quan hệ với những người không đồng tình với chúng ta, thậm chí lúc đó bạn đang tự cô lập chính bản thân bạn khỏi thế giới. Bản thân bạn sẽ ngày càng bị tồi tệ và suy đồi bởi cái tôi của bạn quá lớn và bạn cảm nhận mọi người xung quanh đang xa lánh bạn, những chính xác là bạn đang buộc bản thân mình tách khỏi mọi người. 

Bạn không phải là bản ngã

Bản ngã hay cái tôi thực chất không phải là con người bạn, nó chỉ là một loại ảo tưởng được phát sinh khi có sự đối lập, lúc mà bạn phải lựa chọn, khi có sự trái ngược nào đó xảy ra. Và nó luôn thay đổi, tức là nó có thể sinh ra, phát triển và suy tàn chứ không tồn tại vĩnh viễn. 

Bạn không phải là bản ngã

Cái tôi là một ảo tưởng vì đơn giản nó được tạo ra do tâm trí của bạn, bạn muốn bảo vệ một điều gì đó mà bạn cho đó là đúng, cái tôi xuất hiện. Bạn đấu tranh vì điều đó và phản đối lại toàn bộ những ý kiến trái chiều, cái tối phát triển và khi bạn nhận ra điều mà bạn bảo vệ đó không đúng hoàn toàn, cái tôi suy tàn.

Làm thế nào để vứt bỏ bản ngã ra khỏi cuộc đời

Để hạn chế bản ngã hay cái tôi trong con người bạn, không thể chỉ bằng một vài tiếng đồng hồ hay một vài ngày, một vài tháng, có người còn dành cả cuộc đời mình để có thể bỏ được bản ngã, hạn chế được cái tôi và luôn giữ cái tôi ở đúng vị trí của nó. Khi bản ngã bị mất đi, là lúc bạn nhận ra điều mà bạn tin tưởng không còn đúng nữa, người mà bạn cho là tốt không còn tốt như bạn nghĩ nữa, việc bạn làm không còn đúng nữa mà trở thành một việc sai trái, khi đó bản ngã sẽ mất đi. Nhưng nhiều người sẽ không chấp nhận sự thật, họ vẫn cố chấp về điều đó, thì bản ngã vẫn cứ tồn tại với họ theo thời gian. 

Bản ngã hay còn được gọi là cái tôi

Bản ngã được sinh ra với nhiệm vụ chính là bảo vệ chính kiến của bản thân, nhưng đôi khi nó làm hơn cả nhiệm vụ của một người bảo vệ, nó biến bạn thành một người ích kỹ và luôn luôn nhất quán với ý kiến của mình, những ý kiến khác dù có đúng nó cũng sẽ bị bác bỏ. Cho nên để đạt đến trạng thái “vô ngã” tức bản ngã được triệt hạ, chúng ta phải nhìn nhận được việc “ con người hiện tại của bạn không phải là bạn”. Bạn cần biết lắng nghe, biết thấu hiểu và biết sẽ chia, khi con người biết sẻ chia, cái tôi hay bản ngã sẽ tự động tiêu biến. Bạn phải thực sự kiên trì và nhẫn nại, bởi xu hướng chung của con người chúng ta là hiếu thắng, đây chính là điều kiện để bản ngã hình thành và phát triển mạnh mẽ hơn. 

Bản ngã phải được thức tỉnh bởi chính bạn, tức là bạn phải nhìn nhận được vấn đề thực sự, bạn biết được đâu là đúng, đâu là sai, đây không đơn thuần là trí tự mà còn là trải nghiệm. Khi bạn nhận thức được cái đúng, sự thật bằng trải nghiệm của chính bạn, cái tôi của bạn sẽ tiêu biến hoàn toàn và triệt để nhất, tự bạn nhận thức vấn đề mới có thể giải thoát cho bạn được. 

Đến đây thì bạn đã hiểu được bản ngã là gì và làm thế nào để không bị bản ngã lấn át và xâm chiếm bản thân rồi đúng không nào. Hy vọng những chia sẻ trên đã đáp ứng được phần nào những thắc mắc của bạn. Cảm ơn bạn đã đón đọc.