Chức năng của tuyến tụy – Những điều không phải ai cũng biết

Tuyến tụy là gì?

Tuyến tụy là một cơ quan nằm ở khu vực bụng. Nó đóng vai trò thiết yếu trong việc chuyển đổi thực phẩm được đưa vào cơ thể thành nhiên liệu cho các tế bào. Tuyến tụy có hai chức năng chính đó là chức năng ngoại tiết giúp tiêu hoá và chức năng nội tiết điều chỉnh lượng đường trong máu. Tuyến tụy nằm phía sau dạ dày ở vùng bụng trên bên trái. Nó được bao quanh bởi các cơ quan khác bao gồm ruột non, gan và lách. Nó xốp hơn và dài khoảng 15-25 cm và có hình dạng như một quả lê phẳng hoặc một con cá kéo dài theo chiều ngang bụng.

Các bệnh chủ yếu liên quan đến tuyến tụy là viêm tụy và ung thư tuyến tụy, đồng thời liên quan đến bệnh tiểu đường.

Phần rộng, được gọi là đầu cả tuyến tụy được đặt về phía trung tâm của bụng. Đầu của tuyến tụy nằm ở điểm nối mà dạ dày gặp phần đầu của ruột non. Đây là nơi dạ dày làm trống một phần thức ăn được tiêu hoá vào ruột và tuyến tụy giải phóng enzyme tiêu hoá vào hoạt động này. Phần trung tâm của tuyến tụy được gọi là cổ hoặc cơ thể. Phần cuối mỏng được gọi là đuôi và kéo dài sang bên trái.

Những chức năng chính của tuyến tụy

Tuyến tụy có vai trò vô cùng quan trọng đối với cơ thể, bao gồm hai chức năng chính là chức năng nội tiết và chức năng ngoại tiết. Chức năng nội tiết của tuyến tụy là nơi sản xuất các kích thích tố glucagon và insulin. Trong đố, insulin có thể giúp cơ thể hấp thụ tốt đường glucose trong máu, làm giảm hàm lượng đường có trong máu và cho phép những tế bào của cơ thể có thể sử dụng glucose để phục vụ cho mọi hoạt động khác nhau.

Insulin được tuyến tụy sản xuất sau khi cơ thể hấp thụ những loại thức ăn giàu protein nhất là sau khi chúng ta ăn uống các thực phẩm có chứa carbohydrate – làm tăng lượng đường trong máu. Nếu tuyến tụy bị suy yếu hoặc gặp những vấn đề ảnh hưởng đến mức độ sản xuất insulin, khiến tuyến tụy không sản xuất đủ hormone này phục vụ nhu cầu của cơ thể thì có thể chúng ta sẽ phát triển bệnh tiểu đường type 1.

Không giống như insulin, glucagon được tuyến tụy nội tiết tiết ra lại có thể làm tăng lượng đường trong máu. Vì thế, sự kết hợp quan trọng của cả insulin và glucagon sẽ giúp chúng ta duy trì mức độ đường phù hợp trong máu.

Thứ hai là chức năng ngoại tiết của tuyến tụy – sản xuất ra các dịch tiêu hóa. Sau khi thức ăn được đưa vào dạ dày thì các enzyme tiêu hóa (hay còn gọi là dịch tụy) sẽ đi qua nhiều ống dẫn nhỏ, để đến ống tụy chính rồi tiến đến ống dẫn mật. Ống mật sẽ lấy dịch tụy vào túi mật, trộn cùng với mật để hỗ trợ hoạt động tiêu hóa của cơ thể.

Các bệnh liên quan đến tuyến tụy

Viêm tụy: Viêm tụy là tình trạng viêm của tuyến tụy xảy ra khi bài tiết enzym, tuyến tụy tích tụ và tiêu hoá chính cơ quan này. 

Ung thư tuyến tụy: Một số yếu tố có nguy cơ làm tăng sự phát triển của ung thư tuyến tụy như hút thuốc lá, tiền sử gia đình mắc ung thư tuyến tụy hoặc hội chứng ung thư di truyền và viêm tụy mãn tính. Ngoài ra, một số tổn thương tụy như ung thư chất nhầy (IPMNs), ung thư biểu mô tụy (PanIN) được coi là tiền chất của ung thư tuyến tụy.

Tăng và hạ đường huyết: Tăng đường huyết được gây ra bởi mức đường huyết cao bất thường. Nguyên nhân có thể là do sự sản xuất quá mức của hormon glucagon.