Dna là gì ? Chức năng và cấu trúc không gian của DNA là gì ?

ADN là gì ?

ADN là từ viết tắt của thuật ngữ tiếng Anh Deoxyribonucleic acid, phiên âm tiếng Việt là đêôxiribônuclêic, viết tắt là ADN. ADN là phân tử có trong tất cả các tế bào của cơ thể người, "là phân tử mang thông tin di truyền mã hóa cho hoạt động sinh trưởng, phát triển, chuyên hóa chức năng và sinh sản của các sinh vật và nhiều loại virus".

ADN là thành phần không thể thiếu đóng vai trò lưu giữ thông tin di truyền ở con người và các cơ thể sống, tất cả các tế bào đều có chứa ADN được lưu giữ ở trong nhân tế bào, một số khác được tìm thấy trong ti thể. Thông tin di truyền của ADN được lưu trữ dưới dạng mã hóa các nucleotit đặc trưng bởi 04 loại A-T-G-X: adenine (A), guanine (G), cytosine (C), and thymine (T), A liên kết với T bằng 2 liên kết hidro, G liên kết với X bằng 3 liên kết hidro. ADN gồm hàng nghìn cặp nucleotit liên kết với nhau theo hai mạch xoắn kép dạng xoắn ốc. Cấu trúc mạch kép này khá giống với cái thang và những nấc thang tương ứng cho mỗi liên kết nucleotit. Phần khung ngang của thanh được tạo ra từ các phân tử đường và phosphate liên kết với A, T, G, X. 

ADN có đặc tính quan trọng nhất là khả năng tự nhân đôi trong quá trình phân bào, ADN nhân đôi tạo nên hàng trăm phân tử ADN giống nhau và giống với ADN tế bào gốc. Điều này là vô cùng quan trọng trong quá trình phân bào, nếu có bất cứ sự cố nào xảy ra dẫn đến sự liên kết không đúng giữa các cặp nucleotit với nhau, quá trình đột biến ADN sẽ xảy ra, tạo nên những kiểu hình hay kiểu tính trạng không mong muốn. 

Ngoài ADN, trong cơ thể còn có RNA cũng là những axit nucleotit. Trong cơ thể có 4 đại phân tử chính quyết định đến sự tồn tại của dạng sống là axit nucleic, protein, lipid polysaccharide hay cacbohydrat cao phân tử. Một cơ thể sống bắt buổi phải có sự tồn tại của 4 thành phần này, chúng có nhiệm vụ và vai trò khác nhau trong cơ thể. 

DNA có chức năng gì ?

ADN có hai chức năng chính là lưu giữ thông tin di truyền và truyền đạt thông tin di truyền cho thế hệ sau:

Chức năng cơ bản của ADN là lưu giữ và bảo quản các thông tin di truyền của cơ thể sống. Thông tin của cấu trúc các phân tử protein được lưu trữ dưới dạng trình tự các nucleotit, từ đó quy định trình tự các axit amin trong phân tử protein. Gen là một đoạn phân tử ADN mang thông tin di truyền mã hóa cho một loại protein nhất định, một gen thường chứa khoảng 600 đến 1500 nucleotit các loại. Ghen ngắn hơn ADN và đặc trưng bởi ADN.

Chức năng thứ hai của ADN là lưu giữ thông tin di truyền và truyền chúng qua các thế hệ: Nhờ khả năng tự phân chia và nhân đôi. Quá trình truyền thông tin di truyền có sự tham gia của cả hai quá trình nhân đôi, phân li ADN và nhân đôi, phân li nhiễm sắc thể trong quá trình phân bào. Thông tin di truyền được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Đồng thời nhờ quá trình nhân đôi và phân li ADN các phân tử RNA hình thành và mang thông tin mã hóa các axit amin tạo các phân tử protein. Các phân tử protein khi tương tác với môi trường biểu hiện thành tính trạng cơ thể. 

Cấu trúc không gian của ADN là gì ?

Khi nhắc đến cấu trúc không gian của ADN, ta có thể hình dung đó là một chuỗi xoắn kép được hình thành từ hai mạch song song. Hai mạch này xoắn đều xung quanh một trục đứng cố định có chiều ngược chiều kim đồng hồ tức là theo chiều từ trái sang phải. 

Cấu trúc không gian của DNA là gì ?

Chính vì thế khi ta nhìn một phân tử DNA trong không gian ta sẽ hình dung chúng dưới dạng hình xoắn. Và mỗi cơ thể thì có dạng xoắn khác nhau và không có sự trùng lặp ở các cá thể. Chính sự không giống nhau này sẽ tạo ra các kiểu hình riêng của mỗi cá thể. ADN được tạo thành từ 4 loại khối A,T,G,X.

Tính chất của DNA là gì ?

ADN đặc trưng cho mỗi loài, không có sự giống nhau giữa cấu trúc DNA của các loài khác nhau. DNA có hai tính chất cơ bản là tính đặc thù và tính đa dạng. 

Tính đa dạng: có thể nói ADN là phân tử đa dạng nhất trong cơ thể, với sự liên kết bắt cặp giữa các nucleotit A, T, G, X, trình tự, số lượng hay thành phần 4 loại nu này thay đổi thì sẽ tạo ra vô vàn các phân tử DNA khác nhau. 

Tính đặc thù: Mỗi loài có một cấu trúc DNA riêng, không có loài nào giống với loài nào. Các ADN có những đặc trưng riêng thể hiện ở trình tự sắp xếp, số lượng, thành phần của các nucleotide.

Nhờ những tính chất này mà chúng ta có thể căn cứ vào ADN để phân biệt các loài với nhau và xác định giống loài của một cá thể bất kỳ. Từ cấu trúc của một phân tử ADN, khoa học có thể xác định được lịch sử hình thành và phát triển giống loài của một cá thể. Tìm được nguyên nhân của các hiện tượng biến đổi gen và đưa ra được biện pháp khắc phục và điều trị cho các bệnh về biến đổi gen. 

ARN là gì ?

ARN là một phân tử được tạo ra từ quá trình phiên mã của ADN. Vì thế khi nhắc đến ADN chúng ta không thể không đề cập đến ARN. ARN cũng là một đại phân tử sinh học được cấu tạo từ 4 loại nucleotit ATGX. 

Cấu trúc không gian của các loại ARN

ARN ngắn hơn sơ với ADN và có cấu trúc dạng mạch đơn, có 3 loại ARN khác nhau với cấu trúc khác nhau là ARN vận chuyển, ARN thông tin và ARN riboxom. ARN vận chuyển có chức năng vận chuyển các axit amin tạo polipeptit trong quá trình tổng hợp protein. ARN riboxom liên kết với phân tử protein tạo các Riboxom. ARN thông tin: truyền thông tin di truyền của ADN đến các riboxom. Chi tiết về ARN mình xin được đề cập ở một bài viết khác, mời bạn cùng đón đọc. 

Đến đây thì bạn đã hiểu DNA là gì rồi đúng không nào ? Hy vọng những thông tin mình cung cấp sẽ giúp bạn giải quyết đúng mục đích học của mình. Cảm ơn bạn đã đón đọc.