GGT là gì? Xét nghiệm chỉ số GGT đánh giá men gan

Bài viết sau đây của chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn đọc khái niệm GGT là gì và nêu ra các vấn đề liên quan bạn nên biết.

GGT là gì?

GGt là viết tắt của từ gamma-glutamyl transpeptidase. Xét nghiệm gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) đo lượng enzyme GGT trong máu của bạn. Enzyme là các phân tử cần thiết cho các phản ứng hóa học trong cơ thể bạn. GGT hoạt động trong cơ thể như một phân tử vận ​​chuyển, giúp di chuyển các phân tử khác xung quanh cơ thể. Nó đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp gan chuyển hóa thuốc và các chất độc khác.

GGT tập trung ở gan, nhưng nó cũng có trong túi mật, lá lách, tuyến tụy và thận. Nồng độ GGT trong máu thường cao khi gan bị tổn thương. Xét nghiệm này thường được thực hiện với các xét nghiệm khác đo men gan nếu có khả năng tổn thương gan.

GGT có trong gan ở mức độ nào là bình thường?

Thông thường, GGT có mặt ở mức độ thấp, nhưng khi gan bị tổn thương, mức độ GGT có thể tăng lên. GGT thường là men gan đầu tiên tăng trong máu khi bất kỳ ống dẫn mật nào mang mật từ gan đến ruột bị tắc nghẽn, ví dụ, do khối u hoặc sỏi. Điều này làm cho nó trở thành xét nghiệm men gan nhạy cảm nhất để phát hiện các vấn đề về ống mật.

Tuy nhiên, việc xét nghiệm, đo hoạt độ GGT không đặc biệt và không hữu ích trong việc phân biệt giữa các nguyên nhân gây tổn thương gan khác nhau vì nó có thể tăng với nhiều loại bệnh gan , như ung thư gan và viêm gan virut , cũng như các tình trạng không phải do gan khác, như hội chứng mạch vành cấp tính . Vì lý do này, thử nghiệm GGT không được khuyến khích sử dụng thường xuyên. Tuy nhiên, nó có thể hữu ích khi kết hợp với các xét nghiệm khác và trong việc xác định nguyên nhân gây ra mức độ phosphatase kiềm cao (ALP) , một loại enzyme khác được tìm thấy trong gan.

Cả GGT và ALP đều tăng trong các bệnh về gan, nhưng chỉ ALP sẽ được tăng lên với các bệnh ảnh hưởng đến mô xương. Do đó, GGT có thể được sử dụng để theo dõi ALP tăng cao để giúp xác định xem kết quả ALP cao là do bệnh gan hoặc xương. Mức GGT đôi khi được tăng lên khi tiêu thụ một lượng nhỏ rượu. Mức độ cao hơn được tìm thấy phổ biến hơn ở những người nghiện rượu nặng mãn tính so với những người tiêu thụ ít hơn 2 đến 3 ly mỗi ngày hoặc những người chỉ uống nhiều vào những dịp này (những người nghiện rượu). Đo hoạt độ GGT có thể được sử dụng để đánh giá một người nào đó lạm dụng rượu cấp tính hoặc mãn tính.

Khi nào xét nghiệm GGT được thực hiện

Gan của bạn rất quan trọng để sản xuất protein trong cơ thể và lọc các chất độc. Nó cũng làm cho mật, một chất giúp cơ thể bạn xử lý chất béo.

Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm, đo hoạt độ GGT nếu họ nghi ngờ gan của bạn bị tổn thương hoặc nếu bạn bị bệnh gan, đặc biệt nếu liên quan đến việc sử dụng rượu . Xét nghiệm GGT hiện là chỉ số enzyme nhạy cảm nhất về tổn thương gan và bệnh. Thiệt hại này thường được gây ra bởi việc sử dụng nhiều rượu hoặc các chất độc hại khác, như ma túy hoặc chất độc.

Bác sĩ có thể hướng dẫn bạn nhịn ăn trong tám giờ trước khi thử nghiệm và ngừng dùng một số loại thuốc. Nếu bạn uống ngay cả một lượng nhỏ rượu trong vòng 24 giờ sau khi thử nghiệm, nó có thể ảnh hưởng đến kết quả của bạn.

Kết quả xét nghiệm GGT cho biết điều gì?

Nồng độ GGT tăng cao cho thấy một tình trạng hoặc bệnh đang gây hại cho gan nhưng không cho biết cụ thể điều gì. Nói chung, cấp độ càng cao, tổn thương gan càng lớn. Nồng độ tăng cao có thể là do các bệnh về gan, chẳng hạn như viêm gan hoặc xơ gan, nhưng chúng cũng có thể là do các tình trạng khác, chẳng hạn như suy tim sung huyết, tiểu đường hoặc viêm tụy. Chúng cũng có thể được gây ra bởi lạm dụng rượu hoặc sử dụng các loại thuốc gây độc cho gan.

Kết quả đo hoạt độ GGT thấp hoặc bình thường cho thấy ít có khả năng một người mắc bệnh gan hoặc đã uống bất kỳ loại rượu nào.

Mức GGT cao có thể giúp loại trừ bệnh xương là nguyên nhân làm tăng mức ALP , nhưng nếu GGT thấp hoặc bình thường, thì ALP tăng có nhiều khả năng do bệnh xương.

Cụ thể:

Chỉ số GGT ở mức bình thường (ngưỡng an toàn) là dưới 60UI/L. Cụ thể hơn, đối với nam giới là từ 11-50UI/L, còn đối với nữ giới là từ 7-32 UI/L.

Trong trường hợp GGT tăng cao hơn mức bình thường, báo hiệu triệu chứng bất thường của gan. Nếu chỉ số men gan tăng từ 1-2 lần, gan lúc này đang bị tổn thương nhẹ. Tăng từ 2-5 lần là mức độ tổn thương gan trung bình. Và tăng trên 5 lần báo hiệu gan đã bị tổn thương ở mức độ nặng.

Thậm chí ở những người mắc viêm gan cấp hay ung thư gan, chỉ số GGT có thể lên đến 5000UI/L.

Các triệu chứng của các vấn đề về gan bao gồm:

• Giảm sự thèm ăn

• Buồn nôn hoặc nôn mửa

• Thiếu năng lượng

• Đau bụng

• Vàng da, là một màu vàng của da

• Nước tiểu sẫm màu bất thường

• Phân màu sáng

• Ngứa da

Nguyên nhân làm chỉ số GGT thay đổi

• Chế độ dinh dưỡng không cung cấp đủ cho gan thực hiện tốt chức năng.

• Chế độ nghỉ ngơi không hợp lý, gan phải làm việc quá sức.

• Không cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho cơ thể và cho gan để đào thải độc tố ra ngoài.

• Cơ thể bị nhiễm nhiều hóa chất độc hại thông qua đồ ăn, đồ uống không đảm bảo vệ sinh.

• Sử dụng các loại thuốc không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, khiến gan bị tổn thương.

• Lạm dụng rượu

• Thiếu lưu lượng máu đến gan

• Các bệnh liên quan đến gan như: viêm gan siêu vi mãn tính, khối u gan, xơ gan, sẹo gan, suy tim, bệnh tiểu đường, viêm tụy, bệnh gan nhiễm mỡ, … cũng là nguyên nhân làm cho chỉ số GGT thay đổi

GGT thường được đo tương đối với một enzyme khác, phosphatase kiềm (ALP). Nếu GGT và ALP đều tăng, các bác sĩ sẽ nghi ngờ rằng bạn có vấn đề với gan hoặc ống mật. Nếu GGT là bình thường và ALP tăng, điều này có thể chỉ ra bệnh xương. Bác sĩ của bạn có thể sử dụng xét nghiệm GGT theo cách này để loại trừ một số vấn đề nhất định.

7 cách để điều hoà nồng độ GGT

Giảm tiêu thụ rượu: Lạm dụng rượu làm tăng mức GGT. GGT chỉ tăng nhẹ ở những người uống rượu vừa phải, nhưng mức tăng có liên quan. Cách tốt nhất để giảm GGT là chỉ cần tránh sử dụng rượu . Các cấp độ sẽ trở lại mức bình thường, sau 2 đến 6 tuần.

Tránh các chất ô nhiễm: Một số chất gây ô nhiễm môi trường (như chì, cadmium, Dioxin và thuốc trừ sâu có chứa organochlorine) làm tăng mức GGT.

Ăn nhiều trái cây và rau quả: Nhiều loại trái cây và rau quả chứa lượng chất chống oxy hóa tự nhiên từ trung bình đến cao. Một nghiên cứu trên 3.146 người trong một dân số đa dạng (đàn ông và phụ nữ da đen và da trắng từ 17 đến 35 tuổi) cho thấy rằng ăn trái cây và/hoặc rau 10 đến 11 lần mỗi tuần, hoặc uống nước ép trái cây 6 đến 7 lần một tuần trong 10 năm hạ mức GGT (không phụ thuộc vào các yếu tố khác).

Ăn thực phẩm giàu protein: Tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều cystein như trứng, các sản phẩm từ đậu nành, một số loại ngũ cốc (yến mạch và cám) và whey protein có thể làm giảm mức GGT trong cơ thể . Cysteine ​​là một thành phần quan trọng của glutathione. Mức glutathione cao hơn được cho là làm giảm GGT và ngược lại.

Uống thêm cà phê

Uống cà phê làm giảm mức GGT ở 1.353 đàn ông Nhật Bản (không phụ thuộc vào các yếu tố rủi ro khác). Hai nghiên cứu lâm sàng khác, được thực hiện trong tổng số 31.586 người tham gia (châu Á và châu Âu), cho thấy tiêu thụ cà phê chỉ làm giảm mức GGT ở nam giới uống rượu.

Tập thể dục vừa phải: Một nghiên cứu trên 10.159 người tham gia cho thấy tập thể dục vừa phải (đi bộ) có liên quan đến việc giảm mức GGT ở nam giới , nhưng không phải ở phụ nữ

Dầu cá: Dầu cá liều cao (4 gram/ngày) trong 3 tháng làm giảm đáng kể nồng độ GGT ở 36 người tham gia có đặc điểm của bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu.