Nguyên tố hóa học là gì? Nguyên tử khối là gì? Khái niệm đơn vị cacbon

Nguyên tố hóa học là gì?

Nguyên tố hóa học, thường được gọi đơn giản là nguyên tố, là một chất hóa học tinh khiết, bao gồm một kiểu nguyên tử, được phân biệt bởi số hiệu nguyên tử, là số lượng proton có trong mỗi hạt nhân. Trong đó nguyên tố oxi chiếm gần nửa khối lượng vỏ Trái Đất.

Ví dụ:

- Nguyên tố K có số proton là 19+

- Nguyên tố C có số proton là 12+

- Nguyên tố Cu có số proton là 26+

Trong bảng tuần hoàn các nguyên tố tuần hoàn cập nhật gần đây nhất, đã có hơn 110 nguyên tố hóa học.

Kí hiệu hóa học

Mỗi nguyên tố đều chỉ có một kí hiệu hóa học nhất định. Những kí hiệu hóa học này được biểu diễn dưới dạng 1 hoăc 2 chữ cái.

• Nếu biểu diễn dưới dạng có 1 chữ cái thì chữ cái của ký hiệu sẽ được viết hoa. Ví dụ như nguyên tố hydro kí hiệu là H, nguyên tố oxi kí hiệu là O, nguyên tố cacbon kí hiệu là C…
• Còn với 2 chữ cái thì chữ cái đầu tiên sẽ được viết hoa, chữ cái sau viết thường. Ví dụ như nguyên tố đồng kí hiệu là Cu, nguyên tố kẽm kí hiệu là Zn, nguyên tố Clo kí hiệu là Cl…

Lý thuyết nguyên tử khối là gì?

Nguyên tử khối là khối lượng của nguyên tử tính bằng đơn vị cacbon. Mỗi nguyên tố có nguyên tử khối riêng biệt. Tuy nhiên khối lượng tính bằng đơn vị Cacbon chỉ là khối lượng tương đối.

1 đvC = 1/12 khối lượng của một nguyên tử cacbon.

• Khối lượng nguyên tử được tính bằng gam hay kilogam, có trị số vô cùng nhỏ.
• Khối lượng của 1 nguyên tử cacbon bằng (1,6605).10^-24 g => 1 đvC = (1/12). 1,9926.10^-23 = 1,6605.10^-24 g.
• Từ định nghĩa ta suy ra nguyên tử khối của Cacbon là 12 đvC hay viết tắt là C = 12.

Ví dụ: Nguyên tử khối của O (N) = 16 (đvC), của Magie (Mg) = 24 (đvC).

Từ việc nghiên cứu nguyên tử khối là gì, chúng ta có thể tra cứu nguyên tử khối của nguyên tử nguyên tố trong bảng nguyên tử khối (Sách giáo khoa Hóa học lớp 8 – trang 42) hoặc trong bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học.

Thực chất vào thế kỷ thứ XII, các nhà khoa học đã từng sử dụng Hydro hay Oxi làm đơn vị chuẩn. Nhưng sau đó các nhà khoa học đã chứng minh được 2 đơn vị này có sai số lớn hơn đơn vị Cacbon. Vì thế vào năm 1961, Viện Đo lường Quốc tế đã thống nhất sử dụng đơn vị Cacbon vì sự phổ biến của nguyên tử cacbon đồng vị C12 trong tự nhiên cũng như chỉ số sai số là rất thấp.

Bài tập thông hiểu

Bài 1: Ghép vào vở bài tập những câu sau đây với đầy đủ các từ hay cụm từ thích hợp.

a) Đáng lẽ nói những ... loại này, những ... loại kia, thì trong hóa học nói ... hóa học này ... hóa học kia.

b) Những nguyên tử có cùng ... trong hạt nhân đều là ... cùng loại, thuộc cùng một ... hóa học.

Lời giải:

a) Đáng lẽ nói những nguyên tử loại này, những nguyên tử loại kia thì trong hóa học nói là nguyên tố hóa học này, nguyên tố hóa học kia.

b) Những nguyên tử có cùng số proton trong hạt nhân đều là nguyên tử cùng loại, thuộc cùng một nguyên tố hóa học.

Bài 2: a) Nguyên tố hóa học là gì?

b) Cách biểu diễn nguyên tố? Cho thí dụ.

Lời giải:

a) Nguyên tố hóa học là tập hợp những nguyên tử cùng loại, có cùng số proton trong hạt nhân.

b) Mỗi nguyên tố hóa học được biểu diễn bằng một hay hai chữ cái đầu tiên trong tên latinh nguyên tố đó, trong đó chữ cái đầu tiên được viết dưới dạng in hoa, gọi là kí hiệu hóa học.

Thí dụ: H, Ca, Al.