Scratch là gì? Lợi ích của ngôn ngữ lập trình Scratch cho trẻ em

Trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn về một loại ngôn ngữ lập trình đang nhận được sự yêu thích của nhiều bậc phụ huynh và trẻ nhỏ - scratch.

Scratch là gì?

Scratch là tên gọi của một loại ngôn ngữ lập trình, được nghiên cứu và phát triển bởi nhóm Lifelong Kindergarten thuộc trung tâm Media Lab của Viện công nghệ Massachusetts (Massachusetts Institute of Technology – MIT, thành lập năm 1981 ở TP Cambridge, Bang Massachusetts, Hoa Kỳ). Dẫn đầu dự án nghiên cứu sáng tạo ra ngôn ngữ này là giáo sư Mitchel Resnick, ông cũng là giám đốc điều hành của nhóm Lifelong Kindergarten.

Có thể nói, scratch là một môi trường lập trình ứng dụng đặc biệt mà ở đó, việc “viết” lệnh sẽ được thực hiện bằng thao tác “kéo thả”, bạn sẽ quên đi các câu lệnh, cấu trúc lệnh và hoàn toàn có thể chuyển tất cả về tiếng Việt. Chính vì thế, người ta thường ví lập trình với Scratch giống như việc bạn làm đạo diễn vậy.

Mục đích của ngôn ngữ lập trình Scratch là gì?

Mục đích chính của dự án là nghiên cứu ra một phương pháp giúp cho trẻ em cũng có thể học lập trình. Bởi lập trình là một trong những kỹ năng mà trẻ em nên học, tuy nhiên, để sáng tạo ra một phương pháp lập trình phù hợp với trình độ và tâm lý lứa tuổi trẻ em thì lại vô cùng khó khăn bởi lập trình là một công việc đòi hỏi khả năng tư duy và sáng tạo cao mà không phải nhà khoa học máy tính nào cũng có thể làm được.

Khi tiếp cận với lập trình, trẻ em phải đối mặt với những rào cản như những khái niệm khoa học kỹ thuật khó hiểu, những quy tắc luật lệ chằng chịt, những suy nghĩ liên miên mệt mỏi trong những ngôn ngữ lập trình kiểu dòng lệnh phổ biến như Pascal, C, C++, Java, PHP,… khiến chúng khó khăn và bỡ ngỡ trong việc hiểu được cách để tư duy trong quá trình học lập trình. Tuy nhiên, sự xuất hiện của Scratch đã mở ra một cánh cửa đầy hy vọng cho việc đưa lập trình đến gần với con trẻ.

Ngôn ngữ lập trình Scratch phát triển theo hướng tương tác trực quan, đồ họa sống động, sản phẩm liền tay mà vẫn đảm bảo tính khoa học, tính liên thông tri thức sau này. Thay vì phải viết những dòng lệnh logic dễ gặp lỗi thì khi sử dụng Scratch, bạn chỉ cần nắm và kéo các khối lệnh đầy màu sắc có sẵn để lắp ghép thành một kịch bản điều khiển các đối tượng trên sân khấu biểu diễn.

Việc sử dụng biến, hàm, thủ tục, danh sách và các điều kiện, vòng lặp,... sẽ rất khó hiểu đối với những người mới bắt đầu học các ngôn ngữ lập trình như Pascal, C, PHP,... Tuy nhiên, khi sử dụng Scratch thì những khái niệm đó trở nên trực quan, dễ hiểu và dễ vận dụng trong các tình huống cụ thể.

Với những ưu điểm tuyệt vời như vậy, Scratch đã được các chuyên gia đánh giá như một ngôn ngữ nền tảng trước khi học các ngôn ngữ khác. Đến nay, đã có hàng triệu dự án được chia sẻ trên trang chủ của nhà thiết kế cũng như rất nhiều trường học trên khắp thế giới, từ trường Tiểu học đến Đại học đã sử dụng Scratch như một môn học chính thức.

Lợi ích của ngôn ngữ lập trình Scratch đối với sự phát triển tính cách và trí tuệ của trẻ nhỏ

Ngôn ngữ lập trình Scratch giúp trẻ có thể:

• Rèn luyện tính kiên trì, cẩn thận trong học tập và trong cuộc sống nói chung.

• Bồi dưỡng niềm say mê học tập, tính tự giác giải quyết các công việc chưa hoàn thành.

• Kích thích và phát huy trí tưởng tượng.

• Biết diễn đạt ý tưởng, suy nghĩ một cách chặt chẽ, logic.

• Biết chọn lọc và thử nghiệm các ý tưởng mới.

• Biết phân chia và phối hợp trong khi làm việc nhóm.

• Biết xử lý lỗi và tìm các giải pháp thay thế.

• Rèn luyện kỹ năng thuyết trình, giải thích dễ hiểu, mạch lạc cho người khác.

Cách cài đặt Scratch

Ngày nay, có rất nhiều phiên bản ngôn ngữ lập trình Scratch khác nhau, mà một trong những phiên bản được yêu thích nhất chính là Scratch 2.0.

Để chạy được bạn phải cài thêm Adore AIR hoặc trên trang của Adobe. Sau khi cài thành công, bạn sẽ thấy xuất hiện biểu tượng trên màn việc cài đặt đã thành công. Nếu bạn không muốn cài đặt mà vẫn muốn tìm hiểu về Scratch thì bạn có thể chạy trực tiếp trên nền tảng web của Scratch.

Những ngôn ngữ lập trình cho trẻ em tốt nhất hiện nay

Bên cạnh Scratch, hiện nay, nhiều gia đình còn tin tưởng và lựa chọn sử dụng những ngôn ngữ lập trình khác như:

1. Python

Python là một ngôn ngữ lập trình mà chỉ cần đọc như bài phát biểu bình thường chứ ít khi phải thực hiện chỉnh sửa vào code bởi vì code Python được viết rất tốt. Nếu trẻ em của bạn hoặc học sinh đang học một cái gì đó như mã hóa, bạn sẽ muốn họ để có nắm bắt nó một cách cơ bản về cách suy nghĩ giống như một lập trình viên.

Python là một trong những ngôn ngữ lập trình giúp trẻ em tránh được nhiều rào cản nhất về việc học cách lập trình. Trẻ em có thể học được cách làm thế nào để xây dựng các ý tưởng lập trình trong đầu và sau đó tập trung chuyển những ý tưởng này vào các hướng dẫn mà máy có thể giải thích. Ngoài ra, rất nhiều chức năng phổ biến đã được các lập trình viên tích hợp vào ngôn ngữ lập trình Python, làm cho ngôn ngữ này trở thành một ngôn ngữ tuyệt vời để trẻ học.

2. Ruby

Ruby có cú pháp dễ đọc nhất cho người lập trình mới bắt đầu. Thay vì chúng ta phải dành nhiều thời gian để giải thích code mà học sinh đang gõ vào máy, rất nhiều điều mà ngôn ngữ lập trình này sẽ tự giải thích cho chúng. Đây là một yếu tố rất quan trọng cho trẻ em vẫn đang học các khái niệm lập trình.

Ruby là một ngôn ngữ rất mạnh mẽ và ban đầu nó được sử dụng để tạo ra Twitter, do đó có thể thấy rằng, ngôn ngữ lập trình này là một công cụ được sử dụng trong các nền tảng phổ biến.

3. Java

Java được cho là khó học hơn Ruby hoặc Python, nhưng việc chọn Java như một ngôn ngữ lập trình đầu tiên sẽ giúp cho học sinh dễ dàng hơn trong việc học bất kỳ ngôn ngữ nào tiếp sau đó.

Java đã ra đời, tồn tại khoảng hai thập kỉ và có rất nhiều tài nguyên trực tuyến, bộ công cụ và hướng dẫn mà hầu như bất cứ điều gì có thể được tạo ra từ mặt đất bằng cách sử dụng Java. Với ngôn ngữ lập trình này, trẻ em có thể biết cách tạo ra các ứng dụng hoặc trang web riêng của họ thay vì phải loay hoay không biết bắt đầu từ đâu như trước đó.